Trouwen of samenwonen: welke invloed op mijn pensioen?

De invloed van trouwen of samenwonen op het pensioen

Wat is de invloed van het huwelijk op het pensioen?

De belangrijkste invloed van het huwelijk op het pensioen is de mogelijkheid om aanspraak te maken op een gezinspensioen. Het pensioen kan namelijk berekend worden aan het gezinsbedrag of aan het bedrag voor een alleenstaande.

Het gezinspensioen is interessanter als één van beide partners weinig of niet gewerkt heeft en daardoor zelf weinig of geen pensioenrechten opgebouwd heeft. Het werknemerspensioen van één van de echtgenoten kan worden verhoogd (vermenigvuldigd met 1,25) tot het gezinsbedrag, wanneer de som van de twee pensioenen, berekend als alleenstaande, niet voordeliger is. Deze berekening gebeurt altijd in het voordeel van het koppel. Ze krijgen het hoogste bedrag, ofwel het gezinspensioen, ofwel twee alleenstaandenpensioenen.

Er gelden wel enkele voorwaarden:

• de partner van een gepensioneerde met een gezinspensioen mag geen werkloosheids- of ziekte-uitkering, rust- of overlevingspensioen ontvangen.
• De partner mag een beroepsactiviteit uitoefenen, op voorwaarde dat het inkomen de toegelaten grensbedragen niet overschrijdt. Hij of zij mag echter geen niet-toegelaten beroepsactiviteit uitoefenen.

Het huwelijk geeft bij het overlijden van één van de partners recht op een overlevingspensioen (weduwe- of weduwnaarspensioen). Dit is een uitkering die onder bepaalde voorwaarden (overlevende partner is ouder dan 48 jaar en 6 maanden (in 2022), is niet opnieuw getrouwd en het huwelijk heeft ten minste een jaar geduurd) toegekend wordt aan de overlevende echtgeno(o)t(e) van een werknemer of een gepensioneerde die als werknemer gewerkt heeft.

Kom je niet in aanmerking voor een overlevingspensioen, bijvoorbeeld omdat je jonger bent dan 48 jaar en 6 maanden, dan heb je mogelijk wel recht op een overgangsuitkering. Lees hier alles over het recht op een overlevingspensioen of een overgangsuitkering.

Wat is de invloed van samenwonen op het pensioen?

Op zich heeft samenwonen - of dit nu feitelijk of wettelijk is - geen invloed op het pensioen. Personen die samenwonen krijgen op het ogenblik van hun pensioen elk hun alleenstaandenpensioen op basis van hun eigen loopbaan.

Het hierboven vermelde gezinspensioen is één van de grote verschillen tussen trouwen en samenwonen. Feitelijk of wettelijk samenwonende koppels kunnen immers nooit aanspraak maken op dit gezinspensioen. Samenwonenden hebben ook geen recht op een overlevingspensioen of een overgangsuitkering. Dit wil echter niet zeggen dat feitelijk of wettelijk samenwonen geen invloed zal hebben op je globale inkomsten.

Feitelijk samenwonen geeft nooit recht op een overlevingspensioen, maar heeft wel een invloed op de Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO). Feitelijk samen gaan wonen zal leiden tot een vermindering van de IGO ten opzichte van alleen wonen. Ook wettelijk samenwonen zal een invloed hebben op de IGO.Wettelijk samen gaan wonen zal een volledige herberekening van het bedrag ervan met zich meebrengen, omdat rekening gehouden wordt met de bestaansmiddelen van alle personen die onder hetzelfde dak wonen. In functie van je persoonlijke situatie kan dit een verlaging of een verhoging van het bedrag van de IGO veroorzaken.

Ten slotte kan wettelijk samenwonen ook op fiscaal vlak een impact hebben. De fiscus bekijkt wettelijk samenwonenden immers op dezelfde manier als gehuwden. Dit kan voor jou positief of negatief uitdraaien, in functie van je persoonlijke situatie.