Opgelet: op 1 januari 2002 kregen de gewesten de bevoegdheid in verband met de aanslagvoet, de heffingsgrondslag en de vrijstellingen en verminderingen, en sinds 1 januari 2015 zijn ze volledig bevoegd voor successie- en schenkingsrechten (erf- en schenkbelasting). Er kunnen dus verschillen optreden tussen de gewesten, en het is de fiscale woonplaats van de schenker (gedurende de vijf laatste levensjaren) die de successie- of schenkingsrechten (erf- en schenkbelasting) bepaalt, niet de ligging van het onroerend goed.
SCHENKING BIJ LEVEN
Een schenking is een overeenkomst waarbij een schenker gratis en onherroepelijk afstand doet van een roerend of onroerend goed ten gunste van een begiftigde, die dit goed aanvaardt. Let op, een schenking hoeft niet noodzakelijk volledig “gratis” te zijn. Het is ook mogelijk een schenking te doen in ruil voor een bepaalde “last”, bijvoorbeeld een maandelijkse rente. De schenking bij leven is een erg populair systeem.
Voor roerende goederen (bijv. geld, antiek, juwelen,...) kan dit onder de vorm van een handgift, een onrechtstreekse schenking per overschrijving of een notariële, geregistreerde schenking gebeuren. Het is eveneens mogelijk rechtstreeks naar een registratiekantoor te gaan en de schenkbelasting te betalen. In dit geval moeten geen successierechten/erfbelasting meer betaald worden, ook al overlijdt de schenker binnen de 3 jaar.
De schenking van onroerende goederen moet steeds bij notariële akte gebeuren. De enige voorwaarde om geen successierechten/erfbelasting te betalen, is dat de schenker 3 jaar na de schenking nog in leven is. Als men rechtstreeks de schenkbelasting betaalt, moeten geen successierechten/erfbelasting betaald worden, zelfs indien de schenker binnen de 3 jaar overlijdt,
SUCCESSIEVERZEKERING
Er zijn echter nog andere manieren om je erfgenamen te helpen. Je kunt het bedrag van de successierechten/erfbelasting laten verzekeren in een successieverzekering. Dankzij dit type van verzekering zullen je erfgenamen altijd de successierechten/erfbelasting kunnen betalen. Meer info over de successieverzekering lees je hier.
Het is misschien nuttig nog eens te duiden op het onderscheid tussen een successieverzekering en een schenkingsverzekering. De schenkingsverzekering is een bescherming van de schenking, een bescherming van de verschuldigde successierechten/erfbelasting in geval van overlijden binnen de 3 jaar na de schenking. De successieverzekering dekt de successierechten/erfbelasting (buiten een schenking).
SUCCESSIEVRIENDELIJK BELEGGEN
De successieplanning kan ook reeds bij het beleggen plaatshebben. Indien je levensverzekeringen en/of beleggingsverzekeringen hebt, zorg voor de juiste begunstigingsclausules. Men moet, naast de begunstigingsclausule, ook rekening houden met de structuur: verzekeringnemer – verzekerde – begunstigde. Met de structuur A-B-A, waarbij A zelf uit eigen middelen de premies betaalt, zijn er geen successierechten (erfbelasting) bij het overlijden van B. Met de structuur B-B-A, moeten wel successierechten (erfbelasting) betaald worden bij het overlijden van B. Met de structuur A- B-A, waarbij de premies niet door A uit eigen middelen betaald worden, maar bijvoorbeeld met het gemeenschappelijk erfgoed van A en B, zullen successierechten (erfbelasting) verschuldigd zijn op de helft van het kapitaal.
HUWELIJKSCONTRACT
De persoon die het meest betrokken is bij de nalatenschap is natuurlijk de partner. Daarom is het belangrijk het huwelijkscontract af en toe opnieuw te bekijken, om zeker te zijn dat het overeenkomt met wat men voorzien heeft in geval van overlijden. Ook wettelijk samenwonenden hebben preferentiële rechten op de woning, evenals preferentiële successierechten. Er bestaat natuurlijk ook de mogelijkheid om een samenlevingscontract op te stellen.
SUCCESSIEPLANNING
Successieplanning maakt essentieel deel uit van de financiële planning. Door deze planning goed te organiseren, zul je ervoor zorgen dat er na je overlijden zo weinig mogelijk problemen zijn en dat je erfgenamen zelf niet in de financiële problemen geraken, wanneer zij de successierechten moeten betalen.
NN helpt je je successie beter te plannen.