Zelfstandig en arbeidsongeschikt: waarop heb je recht?

 Je hebt vanaf de eerste dag arbeidsongeschiktheid recht op een uitkering, op voorwaarde dat

• je minstens acht opeenvolgende dagen arbeidsongeschikt blijft. Anders gezegd: ben je minder dan acht dagen arbeidsongeschikt, dan krijg je als ondernemer geen uitkering.
• je tijdig aangifte gedaan hebt bij je dokter en het ziekenfonds. Je dokter moet het ‘Getuigschrift van arbeidsongeschiktheid’ invullen en dat moet je binnen zeven kalenderdagen na de start van je arbeidsongeschiktheid indienen bij je ziekenfonds.
• je sociale bijdragen van het tweede en derde kwartaal vóór het begin van je arbeidsongeschiktheid volledig betaald zijn. Start je arbeidsongeschiktheid in de tweede of derde maand van een kwartaal, dan moeten ook de sociale bijdragen van dat kwartaal betaald zijn.
• Je jouw persoonlijke activiteiten als zelfstandige of in je bedrijf stopgezet hebt. Ben je bedrijfsleider, dan , mag de activiteit van het bedrijf wel voortgezet worden, bijvoorbeeld met de hulp van derden.

Op welke uitkering heb je recht als zelfstandige?

We maken hierbij een onderscheid tussen drie periodes:

Vóór de aangifte van de arbeidsongeschiktheid of voor een arbeidsongeschiktheidsduur van zeven dagen of minder 

Dan krijg je helemaal niks.

Vanaf de erkenning van de arbeidsongeschiktheid (voor een periode van meer dan zevendagen) 

Dan krijg je een forfaitaire uitkering. Opgelet, de periode van minstens acht dagen begint slechts te lopen vanaf de dag dat de arts het getuigschrift van werkonbekwaamheid ondertekent. Doet de arts dit op de 1e dag van de werkonbekwaamheid, dan heb je ook recht op een vergoeding vanaf de 1e dag. Doet hij dit later, dan heb je pas vanaf die datum recht op een vergoeding.

Voorbeelden:

• Je bent 12 dagen werkonbekwaam en de arts ondertekent de erkenning van arbeidsongeschiktheid op de 1e dag. Dan heb je recht op een vergoeding voor de hele periode: 12 dagen, uitgezonderd de zondagen.
• Je bent 12 dagen werkonbekwaam en de arts ondertekent het certificaat pas op de 4e dag:  dan heb je pas recht op een vergoeding vanaf deze 4e dag, minus de zondag(en). De zaterdag wordt wel vergoed.

Als arbeidsongeschikte zelfstandige heb je (vanaf je vierde maand arbeidsongeschiktheid) mogelijk ook recht op een bijkomende uitkering van 27,55 euro per dag voor hulp van derden, wanneer je moeilijkheden hebt om gewone dagelijkse activiteiten uit te voeren.

Vanaf het tweede jaar arbeidsongeschiktheid

Wanneer je als zelfstandige langer dan 12 maanden arbeidsongeschikt bent, dan is er sprake van invaliditeit. Deze langdurige arbeidsongeschiktheid moet door dokters beoordeeld worden. Het is een arts van het RIZIV die beslist of je invalide verklaard wordt. Tijdens deze periode ontvang je een forfaitaire invaliditeitsuitkering.

Om recht te hebben op deze arbeidsongeschiktheidsuitkering moet je jouw sociale bijdragen betaald hebben voor de vier trimesters die aan de arbeidsongeschiktheid voorafgaan.

Terugbetaling van de medische kosten

Wanneer je als zelfstandige aangesloten bent bij een ziekenfonds, in regel bent met de betaling van je lidgeld en ook je sociale bijdragen als zelfstandige betaald hebt, dan heb je recht op de gedeeltelijke terugbetaling van je medische kosten: geneesmiddelen, doktersbezoek, heelkundige ingreep, ziekenhuisverblijf, enz.

Verzekering gewaarborgd inkomen

De uitkeringen die je als zelfstandige ontvangt in geval van arbeidsongeschiktheid liggen niet bijster hoog. Daarom is het noodzakelijk om een verzekering gewaarborgd inkomen te nemen. Die bezorgt je een extra uitkering, bovenop de wettelijke uitkering vanuit het Riziv, in geval van arbeidsongeschiktheid. Ontdek hier de voordelen van een verzekering gewaarborgd inkomen.

Gelijkstelling wegens ziekte

Wie niet (meer) werkt, behoudt niet automatisch de rechten die verbonden zijn aan zijn statuut van “werkende”. Gelukkig kun je, als je je activiteiten door een langdurige arbeidsongeschiktheid volledig moet stopzetten, via je sociale verzekeringsfonds een aanvraag indienen om een ‘gelijkstelling wegens ziekte’ te verkrijgen. Zo worden de periodes van ziekte en/of invaliditeit kosteloos gelijkgesteld met periodes van activiteit. Dankzij deze gelijkstelling moeten geen sociale bijdragen aan het sociale verzekeringsfonds betaald worden. Eveneens belangrijk: de periodes van arbeidsongeschiktheid tellen dan ook mee voor de samenstelling van je pensioen. En dankzij deze gelijkstelling blijf je in orde wat betreft de ziekteverzekering, de kinderbijslag en de arbeidsongeschiktheidsverzekering.

Voorwaarden voor de gelijkstelling

Om een gelijkstelling te verkrijgen, moet je jouw activiteit als zelfstandige tenminste gedurende een trimester volledig stopgezet hebben. Bij het begin van de gelijkstelling moet je minstens 90 dagen met dat statuut gewerkt hebben en moeten je sociale bijdragen in orde zijn. Het aanvragen van de gelijkstelling moet binnen de zes maanden na de effectieve stopzetting van je activiteit gebeuren. De aanvraag wordt dan via de sociale verzekeringskas van de zelfstandige aan het RSVZ (Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen) overgemaakt.

Ontdek hier de oplossingen van NN voor zelfstandigen.