Een testament: ja of nee? De voor- en nadelen

Nadelen?
Het antwoord hierop is duidelijk: zijn testament maken heeft (bijna) geen nadelen en een hoop voordelen.  Als enige nadelen zou men kunnen vermelden: de tijd die men hierin steekt en het bedrag dat men eventueel bij een notaris moet betalen. Voor de rest zijn er enkel voordelen.

Is een testament wel nodig?
Misschien is het gepast de vraag op een andere manier te stellen: moet iedereen een testament opstellen?  En daar is het antwoord eveneens duidelijk: neen, het is niet in alle situaties noodzakelijk. Indien geen testament opgesteld werd, verloopt de successie volgens de regels van de wettelijke erfopvolging.  Die bepalen niet alleen wie uw nalatenschap erft, maar ook welk deel ervan aan elk van uw wettelijke erfgenamen toekomt!  Soms zet men zelfs onbewust stappen in het kader van zijn eigen successieplanning, zoals wanneer men een huwelijkscontract opstelt.  Het is dus duidelijk: in veel gevallen is het niet nodig om een testament op te stellen. Toch kan dit de taak gemakkelijker maken voor wie na u achterblijft.  Een ander voordeel is dat u bepaalde voorwaarden aan de erfenis kunt verbinden, al kan de inlassing van een dergelijke bewindsclausule in ons land aanleiding geven tot juridische discussies.  Indien u geen wettelijke erfgenamen hebt, is het opstellen van een testament wel aangewezen.

De voordelen
Het grote voordeel van een testament is dus dat u zelf bepaalt aan wie u welk deel van uw vermogen nalaat.  Zo hebt u ook na uw overlijden nog een "kijk" op wat er met uw vermogen gebeurt. Let wel: in ons land hebt u – in functie van uw situatie - slechts een beperkte macht.  De wet voorziet inderdaad dat bepaalde familieleden beschermd worden en recht hebben op een zeker deel van een erfenis, hun reservatair deel of erfrechtelijke reserve.  Zo heeft bijvoorbeeld de overlevende echtgenoot/echtgenote recht op de helft van het vermogen van de erflater (d.i. buiten het gemeenschappelijk vermogen) en op het vruchtgebruik van de woning. (Dit reservatair deel is niet in alle landen voorzien.)  Uw naasten hebben na uw dood recht op een deel van uw vermogen dat hen niet ontnomen kan worden.  Als erflater kunt u dus slechts vrij beschikken over de rest van de erfenis, het zogenaamde beschikbare deel.  Het voordeel van het opstellen van een testament is bijgevolg dat dit beschikbare deel verdeeld zal worden volgens de bepalingen van uw testament.  Indien u geen testament opstelt, bepaalt de wet juist hoe de erfenis verdeeld wordt.  Dit zal gebeuren in functie van de graad van verwantschap en van de volgorde van de erfgenamen.  U moet er echter rekening mee houden dat de erfgenamen successierechten zullen moeten betalen in functie van hun verwantschap.

En nog iets: als u geen wettelijke erfgenamen hebt en geen testament hebt opgemaakt, dan gaat uw nalatenschap... naar de staat.

Dit alles is een tamelijk ingewikkelde materie.  Om zeker te zijn dat alles na uw dood volgens uw verwachtingen verloopt, is het dus aangewezen dat uw testament juist opgesteld is. En dit kan met zekerheid slechts met de hulp van een deskundige, in dit geval een notaris.  Het zal u een beetje geld kosten, maar dit is de prijs van uw gemoedsrust.