Stoppen met werken vóór 65 jaar : Pensioen en pensioensparen

De eerste pijler (wettelijk pensioen)
Uw ouderdomspensioen wordt normaal gezien van ambtswege berekend bij het bereiken van de wettelijke pensioenleeftijd. Als u echter ambtenaar bent of als uw permanente verblijfplaats in het buitenland gevestigd is, moet u hiertoe echter zelf de aanvraag indienen. Als u evenwel het voornemen heeft met pensioen te gaan vóór het bereiken van de leeftijd van 65 jaar, moet u zelf een aanvraag indienen en dat bij voorkeur een jaar vóór de inwerkingtreding van het pensioen. De aanvraag moet worden ingediend bij het gemeentebestuur van uw hoofdverblijfplaats, bij de centrale zetel van de Rijksdienst voor Pensioenen (http://www.rvponp.fgov.be), bij één van de gewestelijke bureaus of tijdens een zitdag.

U kan uw vervroegd pensioen aanvragen zodra u de leeftijd van 60 jaar heeft bereikt en als u een loopbaan van minstens 35 jaar achter de rug heeft met minstens een derde van een voltijdse betrekking voor elk van deze jaren. Worden in rekening genomen : de beroepsjaren waarvoor u pensioenrechten heeft ten laste van een Belgisch pensioenstelsel (loontrekkende, zelfstandige, ambtenaar, enz.) of van een buitenlands pensioenstelsel als er een overeenkomst bestaat tussen België en het (de) betrokken land(en).

Als u recht heeft op een brugpensioen, kan u uw pensioen niet vervroegd opnemen. U zal uw pensioen krijgen vanaf de wettelijke pensioenleeftijd via de procedure van het ambtshalve onderzoek.

Het pensioen wordt berekend in functie van de duur van uw loopbaan en van het laatst ontvangen loon. Sinds 01/01/2009 moeten mannen en vrouwen 45 jaar hebben gewerkt om recht te hebben op het maximale pensioenbedrag. Indien u stopt met werken vóór het bereiken van de wettelijke pensioenleeftijd, dan verkort u uw loopbaan waarmee rekening wordt gehouden bij het berekenen van uw wettelijk pensioen, wat kan leiden tot een vermindering van het pensioenbedrag. Als de andere variabelen gelijk blijven, zal een loopbaan van 40 jaar aanleiding geven tot de vermindering van het pensioenbedrag met ongeveer 12,5 % ten opzichte van een loopbaan van 45 jaar. U heeft er dan alle belang bij te stoppen met werken na een zo rendabel mogelijk jaar.

Als u vroeger met pensioen gaat, dan verliest u ook de pensioenbonus die wordt toegekend als men werkt tussen de leeftijd van 62 en 65 jaar. Deze bonus bedraagt € 2 per voltijds gepresteerde dag voor een loontrekkende of € 156 per trimester voor een zelfstandige die de zogenaamde minimale sociale bijdragen betaalt.

De tweede pijler (groepsverzekering, VAPZ en IPT)
Als u stopt met werken, kan u geen premies meer betalen om een aanvullend pensioen op te bouwen, maar vanaf de leeftijd van 60 jaar kan u het kapitaal aanwenden dat u heeft opgebouwd vóór de wettelijke pensioenleeftijd. Dat kapitaal wordt dan belast tegen 16,5%.

Als u loontrekkende bent, kan u genieten van een zeer gunstige belasting van het kapitaal tegen 10% op voorwaarde dat u blijft werken (deeltijds of voltijds) tot op de leeftijd van 65 jaar. De fiscale administratie is van oordeel dat deze voorwaarde om te kunnen genieten van deze lagere belasting ook geldt als u onvrijwillige inactief wordt ten gevolge van ziekte, invaliditeit of werkloosheid (men moet echter actief verder werk hebben gezocht).

Als u zelfstandig bent, moeten uw sociale bijdragen betaald zijn voor een hoofdberoep, en moet u onafgebroken aangesloten geweest zijn bij een Sociale Zekerheidskas tot op de wettelijke pensioenleeftijd en minstens gedurende de drie jaar die aan deze datum voorafgaan. Als aan deze voorwaarden is voldaan, wordt de belasting eveneens herleid tot 10%.
De fiscale administratie aanvaardt tevens de periodes gedurende dewelke de zelfstandige zijn activiteit volledig heeft stopgezet ten gevolge van arbeidsongeschiktheid.
Vervroegd pensioen is echter volledig uitgesloten voor deze zelfstandigen.

De derde pijler (langetermijnsparen en pensioensparen)
U kan natuurlijk nog verder geld blijven storten op uw verzekeringsovereenkomst langetermijnsparen of pensioensparen, zelfs als u niet meer werkt. Als uw spaarformule gepaard ging met fiscale voordelen, zal een bevrijdende belasting worden gegeven op de leeftijd van 60 jaar tot beloop van 16,5% op de stortingen die werden gedaan vóór 1993 en van 10 % op deze die werden gedaan sinds 1993. Alle stortingen gedaan na de heffing van deze belasting kunnen verder genieten van het belastingvoordeel, terwijl het kapitaal dat via deze premies werd opgebouwd niet belastbaar zal zijn.