Het keuzebeding voor de overlevende echtgenoot

Een keuzebeding is een optionele clausule waardoor de langstlevende huwelijkspartner op het ogenblik van het overlijden van de andere partner mag kiezen en wat hij/zij zal doen met de goederen uit het gemeenschappelijk vermogen.

De langstlevende huwelijkspartner heeft dankzij deze clausule de vrije keuze bij het bepalen wat er met de goederen van de huwgemeenschap gebeurt. Hij/zij mag er dus voor kiezen de volle eigendom te krijgen van het gemeenschappelijk patrimonium, of bijvoorbeeld slechts het vruchtgebruik van de onroerende goederen en de volle eigendom van de roerende goederen. De kinderen kunnen dan de blote eigendom krijgen van de onroerende goederen. De overlevende kan kiezen wat hem/haar toebedeeld wordt, maar eventueel ook een groter deel overlaten aan de kinderen. Deze mogelijkheid moet echter uitdrukkelijk vermeld staan in het huwelijkscontract. Dit kan op het ogenblik van het huwelijk gebeuren, of later, bij een eventuele aanpassing van het huwelijksstelsel. Hoe meer mogelijkheden in het contract voorzien zijn, des te meer vrijheid zal de overlevende partner hebben om de voordeligste oplossing te kiezen op het ogenblik van het overlijden van de andere. De keuze moet dus niet op voorhand bepaald worden, maar meestal moet de beslissing een maand na het overlijden vallen, of ten laatste op de aktedatum van de aangifte van de nalatenschap.

Het keuzebeding moet normaal gezien wederzijds zijn, omdat men niet kan weten wie als eerste zal overlijden. Dit hoeft echter niet altijd zo te zijn. Het kan zelfs in bepaalde gevallen wenselijk zijn dat dit niet zo zou zijn. Laten we bijvoorbeeld maar denken aan een weduwnaar die kinderen heeft en die hertrouwt. Om te vermijden dat de tweede echtgenote bij het overlijden van de vader de volle eigendom krijgt van het geheel van het gemeenschappelijk vermogen -en zo de kinderen uit het eerste huwelijk de erfenis van hun vader ontneemt met de bedoeling alles over te laten aan haar eigen kinderen - kan het interessant zijn een eenzijdig keuzebeding te voorzien ten voordele van de echtgenoot.