Wat?
De definitie is eigenlijk niet moeilijk: de begunstigingsclausule in een levensverzekering of overlijdensverzekering is dit deel van het verzekeringscontract waarin de begunstigde aangeduid wordt. Meestal maakt men een onderscheid tussen een begunstigde bij leven op de einddatum van het contract en een begunstigde bij overlijden vóór de einddatum van het contract.
In het eerste geval zal bijna altijd de verzekeringnemer ook de begunstigde zijn. Deze vorm van levensverzekering is voor veel mensen de derde pijler van hun pensioen.
Maar wie krijgt het geld van de verzekering wanneer je zelf komt te overlijden? Om op die vraag een duidelijk antwoord te geven, is het ten zeerste aangeraden eveneens een andere begunstigde aan te duiden, ja zelfs, een tweede of een derde, voor het geval de eerste begunstigde(n) komt/komen te overlijden.
Denk goed na
Het is mogelijk iemand met naam aan te duiden. Men heeft het in dit geval over een nominatieve aanduiding. Dit kan bijvoorbeeld interessant zijn om iets na te laten aan iemand die geen rechtstreekse verwante is en geen wettige erfgename is. Is er geen nominatieve aanduiding, dan heeft men het over een generieke aanduiding van de begunstigde(n). Deze aanduiding verwijst naar een band of hoedanigheid, maar zonder de naam van de betrokkenen te vermelden. Duidt men geen band aan, dan bestaan er twee opties, de begunstigingsclausule “de nalatenschap” en de begunstigingsclausule "de wettige erfgenamen".
“De nalatenschap”of "de wettige erfgenamen"
Wanneer je opteert voor de begunstigingsclausule “de nalatenschap”, dan wordt het verzekerde kapitaal uitgekeerd volgens de regels van de erfopvolging zoals die door de wet bepaald zijn. Het kapitaal wordt dan verdeeld volgens de regels die gelden voor je overige bezittingen, in functie van de graad van verwantschap. Indien je kiest voor de begunstigingsclausule "de wettige erfgenamen", wordt je verzekerde kapitaal in gelijke delen uitgekeerd en alleen aan die personen die volgens de wet je erfgenamen zijn. Elk van hen ontvangt een gelijk deel. Sinds 2012 wordt elk overlijdenskapitaal dat aan de wettige erfgenamen moet toekomen, bij de successie gevoegd (artikel 174 van de wet op de verzekeringen). Bijgevolg zal een clausule die zegt “mijn wettige erfgenamen” in de praktijk hetzelfde effect hebben als de clausule “de nalatenschap”. Indien iemand echt wilt dat het overlijdenkapitaal aan zijn wettelijke erfgenamen toekomt, moet hij een clausule voorzien die bijv. hetvolgde zegt : “de wettige erfgenamen, in afwijking van artikel 174 van de wet op de landverzekeringen”.
Denk er ook later over na
Een verzekeringscontract is meestal een "statisch" document, maar het leven is een dynamisch gegeven. Het is dus nuttig af en toe even over de situatie na te denken, vooral als er veranderingen komen in de persoonlijke situatie:
- je hebt een levensverzekering en stelt later een testament op,
- er is een verandering de samenstelling van je gezin,
- er is een verandering in de wetgeving, bijvoorbeeld in het erfrecht.
Hou hier rekening mee, zodat je erfgenamen niet voor onaangename verrassingen komen te staan.