Hoe duid je de begunstigde(n) aan in je levens - of overlijdensverzekering?

Begunstigde bij leven en bij overlijden in een levensverzekering of overlijdensverzekering

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de begunstigde(n) bij leven en de begunstigde(n) bij overlijden.

• Met begunstigde(n) bij leven wordt/worden diegene(n) bedoeld die het kapitaal van de levensverzekering krijgt/krijgen als de verzekerde op de eindvervaldag van de verzekering nog in leven is. In veel gevallen is dat de verzekeringnemer zelf. Denk bijvoorbeeld aan levensverzekeringen met het oog op pensioensparen. 
   

• De begunstigde(n) bij overlijden is/zijn de perso(o)n(en) die het kapitaal van de levens- of overlijdensverzekering krijgt/krijgen als de verzekerde vóór de eindvervaldag van de verzekering overlijdt. 

Hoe de begunstigde omschrijven in een levensverzekering of overlijdensverzekering?

Er zijn verschillende manieren om de begunstigde(n) in een levensverzekering of overlijdensverzekering te omschrijven.

• Je kan de begunstigde met naam en toenaam (nominatief) vermelden, bv. Jan Peeters. Dat biedt het voordeel dat het erg duidelijk is wie de begunstigde is, maar heeft ook zijn beperkingen. Wat gebeurt er immers als Jan Peeters eerst overlijdt? Is er in een plaatsvervangende begunstigde voorzien? Zo neen, dan wordt het overlijdenskapitaal opgenomen in de nalatenschap van de verzekeringsnemer. We geven nog een tweede voorbeeld: stel dat je jouw twee kinderen, Paul Janssens en Piet Janssens, nominatief als begunstigden aanduidt in de polis. Enkele jaren later wordt er nog een derde zoon geboren: Ludo Janssens. Als je de polis niet meer aanpast, dan krijgt Ludo helemaal niks …
   
• Je kan de begunstigden aanduiden op een generieke manier. Denk bijvoorbeeld aan ‘de kinderen’, ‘mijn echtgeno(o)t(e)’,  Vaak is dit de beste en meest duurzame manier. Je kan perfect verschillende generieke begunstigden combineren, zoals je echtgenote en je kinderen, en er zelfs een volgorde in bepalen. Kiezen  voor ‘de nalatenschap’ als begunstigde is niet ideaal, want op die manier is het kapitaal beslagbaar door eventuele schuldeisers.
  
  Een nominatieve of generieke aanduiding van de huwelijkspartner tijdens het huwelijk geeft geen problemen bij een latere echtscheiding, omdat men dan de huwelijksvoordelen verliest. Maar als je je partner nominatief als begunstigde aanduidt vóór het huwelijk, er later mee trouwt en vervolgens scheidt, dan blijft de nominatieve aanduiding behouden omdat het niet om een huwelijksvoordeel gaat. Opletten dus dat je na een echtscheiding de begunstigingsclausules van de levensverzekeringen steeds grondig checkt.
   
• Een derde, evenwel ook minder goede optie, is de nominatieve en generieke omschrijvingswijze combineren. Dan krijg je bepalingen zoals ‘mijn echtgenote Krista Pauwels’. Maar wat als jullie scheiden en jij nadien hertrouwt met Veronique Verdonck? Als je vergeet om de begunstigingsclausule te wijzigen, zal er heel wat discussie ontstaan … al primeert in principe de nominatieve bepaling.

Verschil in erfrecht tussen nominatieve en generieke aanduiding begunstigden

De begunstigden in je polis nominatief of generiek aanduiden, kan soms erg verschillende gevolgen hebben op erfrechtelijk vlak. We leggen dit uit aan de hand van een voorbeeld:

Jij sluit een overlijdensverzekering af en moet uiteraard een begunstigde vermelden. Je duidt jouw kinderen, Peter, Lydia en Els, als begunstigde aan. Na drie jaar overlijdt Els in een auto-ongeluk. 

• Als de begunstigden in jouw polis omschreven zijn als ‘Peter, Lydia en Els’, dan zal het overlijdenskapitaal bij jouw overlijden verdeeld worden onder Peter en Lydia, jouw twee andere kinderen. De kinderen van Els krijgen helemaal niks.

• Had je ‘de kinderen’ als begunstigingsclausule gekozen, dan wordt het deel van Els bij jouw overlijden verdeeld onder de kinderen van Els.