De Belg kampt steeds vaker met financiële zorgen

In oktober 2021 vond de vijfde meting van de Financiële Gemoedsrustbarometer plaats. 1.008 Belgen tussen 18 en 79 jaar namen deel aan de online-enquête. Uit de studie blijkt dat de Financiële Gemoedsrust Index 59,4 bedraagt. Dat ligt in lijn met de resultaten van de voorbije bevragingen, waarbij de index steeds rond 60 schommelde. Ook qua levenstevredenheid is er een duidelijke constante te zien: we beoordelen ons geluk met 6,8 op 10, een cijfer dat doorheen de verschillende edities van de Financiële Gemoedsrustbarometer zo goed als gelijk bleef.

Opvallend is dat de Belg zich op financieel vlak duidelijk meer zorgen maakt dan voorheen. Zo is 49% bezorgd over de stijgende kosten voor levensonderhoud. Bij vrouwen (57%) is dit nog veel meer uitgesproken dan bij mannen (41%). Ook maakt 31% zich zorgen over inkomensverlies door ziekte, burn-out, arbeidsongeschiktheid,

werkloosheid of overlijden. Via een verzekering Gewaarborgd inkomen kan je jezelf indekken tegen inkomensverlies door arbeidsongeschiktheid wegens ziekte of een ongeval. De studie maakt duidelijk dat wie zo’n verzekering heeft, zich over een mogelijke inkomensdaling minder zorgen maakt.

Algemeen kampt 22% van de Belgen met financiële zorgen. Sinds de eerste bevraging was het cijfer nooit zo hoog. Ter vergelijking: tijdens een eerdere enquête in maart 2021 bedroeg dit cijfer 17%. Vooral bij gepensioneerden (van 9% naar 21%) en vrouwen (van 16% naar 24%) is er sprake van een forse stijging.

Vrouwen maken zich meer zorgen dan mannen

Dat vrouwen zich meer zorgen maken dan mannen, is niet verwonderlijk. Uit eerdere barometers bleek al dat vrouwen minder vaak aan pensioensparen doen, minder kunnen genieten van een aanvullend pensioen via hun werkgever en over het algemeen ook minder aandelen, fondsen, obligaties of andere financiële producten bezitten. Vooral tussen 35 en 49 jaar is het verschil met mannen aanzienlijk. Daarbij komen uiteraard nog de stijging van de levensduurte en de coronapandemie, die een volledige heropstart van bepaalde sectoren voorlopig onmogelijk maakte. Deze cocktail van elementen voedt de financiële bezorgdheid bij vrouwen ongetwijfeld.

Ook grote ongerustheid bij gepensioneerden

Ook de financiële situatie na zijn pensionering baart de Belg zorgen. 31% is hier erg ongerust over, terwijl 40% zich hier weinig zorgen over maakt.

En hoe zit het met de gepensioneerden zelf?

• 28% van de Belgen laat weten dat hun wettelijk pensioen zelfs niet volstaat om hun basisuitgaven te financieren.
• 41% kan zijn levensstandaard van vóór zijn pensioen niet aanhouden.
• Een vierde van de 65-plussers beschikt over maximaal drie maanden aan spaarreserve.
• 38% van de Belgen ouder dan 65 vreest dat de overheid de pensioenen in de toekomst niet langer zal kunnen uitbetalen.

Gepensioneerden die het financieel niet breed hebben, kunnen actief blijven en wat bijverdienen. Onder bepaalde voorwaarden kan dat zelfs onbeperkt. Maar niet iedereen is in staat om dit te doen, bijvoorbeeld omwille van gezondheidsredenen. Daarom is het belangrijk om tijdens je actieve loopbaan al je voorzorgen te nemen en te sparen voor later. Dat kan op heel wat manieren:

• Pensioenplannen voor werknemers
  • Pensioensparen: sparen voor je pensioen met een belastingvoordeel
  • Langetermijnsparen: ook hierbij bouw je een pensioenspaarpotje op en geniet je een fiscaal voordeel. Je kan hierbij doorgaans een hogere premie storten dan bij pensioensparen.
  • Groepsverzekering: je spaart voor een aanvullend pensioen via je werkgever. Vaak betaalt de werkgever een groot deel van de premie, of zelfs de volledige premie.
  • Vrij Aanvullend Pensioen voor Werknemers (VAPW): ook hierbij bouw je een aanvullend pensioen op via je werkgever. De premie wordt van je nettoloon afgehouden.
• Pensioenplannen voor zelfstandigen
  • Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ): je spaart niet alleen voor een aanvullend pensioen, maar betaalt ook minder belastingen én minder sociale bijdragen.
  • Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen (POZ): een interessante oplossing voor zelfstandigen zonder vennootschap.
  • Individuele Pensioentoezegging (IPT): je vennootschap spaart voor jouw aanvullend pensioen.

Daarnaast kan je investeren in vastgoed of beleggen via tak 23-verzekeringsproducten. Zo’n tak 23-verzekering houdt iets meer risico in, maar biedt je mogelijk uitzicht op een hoger rendement dan een spaarrekening. Laat je hierbij goed begeleiden door een verzekeringsmakelaar.

Financiële zorgen hebben een impact op de gezondheid

In de studie wordt ook verwezen naar de ‘Financial Anxiety Scale’. Dit is een index die aangeeft in hoeverre mensen met financiële zorgen best doorverwezen worden naar deskundigen of hulpverleners, omdat financiële beslommeringen kunnen leiden tot concentratieproblemen, slapeloosheid, extra prikkelbaarheid, … Uit de Financial Anxiety Scale blijkt dat 38% van de Belgen zich vaak tot altijd zorgen maakt over zijn financiën. Bij 29% leidt dit tot een bijna constante vermoeidheid. 18% geeft aan er niet van te kunnen slapen.

Belangrijk is dat het beschikken over een spaarreserve en een lage schuldenlast hier een groot verschil maken. Wie over zo’n financiële buffer beschikt en weinig of geen schulden moet terugbetalen, heeft duidelijk minder last van deze gezondheidsproblemen. Ook in dit verband is het dus belangrijk om tijdig te beginnen sparen voor later.

Bereken hoeveel geld je nodig zult hebben als je eenmaal met pensioen gaat.