Statistieken over arbeidsongeschiktheid van zelfstandigen
Arbeidsongeschiktheid is een belangrijke uitdaging voor zelfstandigen. Enkele cijfers tonen dit aan:
- Het aantal zelfstandigen dat langdurig arbeidsongeschikt is, neemt alsmaar toe. Zo waren in 2023 in totaal 32.826 zelfstandigen langer dan een jaar arbeidsongeschikt, wat neerkomt op een stijging met 20% sinds 2019. 69% van deze groep is al minstens drie jaar out (Bron: Riziv).
- In 2023 waren 33.768 gedurende een korte periode arbeidsongeschikt. Dat cijfer lag 15% hoger dan twee jaar voordien. In 42% van deze gevallen duurde de arbeidsongeschiktheid minstens drie maanden (Bron: Riziv)
Conclusie: arbeidsongeschiktheid komt ook bij zelfstandigen regelmatig voor en er is een negatieve tendens.
Waarop heb je als zelfstandige recht bij arbeidsongeschiktheid?
Voorwaarden om een uitkering wegens arbeidsongeschiktheid te krijgen
Wanneer je als ondernemer arbeidsongeschikt bent, dan heb je recht op een dagvergoeding, die betaald wordt door het ziekenfonds. Er zijn wel enkele voorwaarden van toepassing. Zo moet je arbeidsongeschiktheid minstens acht dagen duren. Je krijgt dan wel een dagvergoeding met terugwerkende kracht vanaf je eerste dag arbeidsongeschiktheid. Hier lees je meer over de voorwaarden voor zelfstandigen om een arbeidsongeschiktheidsuitkering te krijgen.
Hoeveel bedraagt de dagvergoeding bij arbeidsongeschiktheid van zelfstandigen?
Sinds 1 januari 2025 bedraagt de dagvergoeding voor alleenstaande zelfstandigen € 61,77. Met gezinslast is dat € 77,95 en voor samenwonende zelfstandigen € 47,38 (Bron: RIZIV). Het is duidelijk dat deze bedragen een stuk lager ligt dan het gangbare inkomen van een zelfstandige. De kans is dan ook groot dat de inkomsten van arbeidsongeschikte zelfstandigen een duik nemen.
Bovendien blijkt uit cijfers van NN dat veel zelfstandigen onvoldoende beschermd zijn tegen de financiële risico’s van arbeidsongeschiktheid:
- 28% van de ondernemers heeft minder dan drie maanden spaarreserve opgebouwd.
- Slechts 38% van de zelfstandigen heeft een verzekering Gewaarborgd inkomen. Die betaalt een maandelijkse uitkering wanneer zelfstandigen arbeidsongeschikt worden.
Kan je tijdens je arbeidsongeschiktheid loon uit je vennootschap krijgen?
Het principe is eenvoudig: ben je arbeidsongeschikt als zelfstandige en krijg je een uitkering? Dan mag je geen beroepsactiviteit uitoefenen tijdens die periode. Je mag jezelf dus geen loon uitkeren.
Dat betekent niet dat je bedrijf niet verder actief kan blijven. Maar jouw taken dienen dan overgenomen te worden door collega-vennoten, medewerkers, …
Je kunt als ondernemer dus wel nog inkomsten genereren uit je bedrijf op basis van de uitkering van een dividend of de aanleg van een liquidatiereserve, maar niet via een loon.
Kan je tijdens je arbeidsongeschiktheid toch gedeeltelijk werken, bijvoorbeeld door aangepast werk te verrichten? Dan dien je hiervoor een uitzondering aan te vragen bij het ziekenfonds. Deze aanvraag moet ingediend worden vóór het gedeeltelijk hervatten van je activiteiten en wordt beoordeeld door de adviserende arts van het ziekenfonds. Je hoeft niet op de beslissing van de arts te wachten om gedeeltelijk terug aan de slag te gaan. Bij een positief advies mag je jouw uitkering cumuleren met een beperkte beroepsactiviteit, en dit gedurende maximaal twee jaar. Daarna zal je een nieuwe aanvraag moeten indienen.
Tijdens de eerste zes maanden van de cumul verandert er niks aan je uitkering. Na zes maanden zal je uitkering echter met 10% verlaagd worden. Belangrijk: als je terug aan het werk gaat, zal je ook sociale bijdragen moeten betalen. Een vrijstelling van sociale bijdragen, ook gelijkstelling wegens ziekte genoemd, is enkel nog mogelijk als je jouw activiteiten stopzet en die niet overgenomen worden door iemand anders.
Bescherm jezelf en je bedrijf met verzekeringsoplossingen op maat
Twee verzekeringen beschermen de ondernemer en zijn bedrijf tegen de financiële impact van een langdurige arbeidsongeschiktheid: de verzekering Gewaarborgd inkomen en de Bedrijfsleidersverzekering. Beide verzekeringen vullen elkaar perfect aan.
Verzekering Gewaarborgd inkomen
Een verzekering Gewaarborgd inkomen biedt je de mogelijkheid om je in te dekken tegen de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid. Ben je voor langere tijd out, dan krijg je een maandelijkse uitkering die je helpt om je inkomensterugval op te vangen.
Bedrijfsleidersverzekering
Een Keymanverzekering, ook wel bedrijfsleidersverzekering of omzetverzekering genoemd, beschermt de vennootschap tegen het uitvallen van een sleutelfiguur binnen het bedrijf. De inkomsten kunnen dan immers fors dalen, terwijl de vaste kosten bijna dezelfde blijven.
Wil je gepersonaliseerd advies? Contacteer dan je verzekeringsmakelaar, boekhouder, sociaal verzekeringsfonds of ziekenfonds.
Leg privé voldoende spaarreserve aan
Naast de mogelijkheden om je financieel te beschermen via een verzekering Gewaarborgd inkomen en een Bedrijfsleidersverzekering, is het belangrijk om aan je privézijde voldoende buffer aan te leggen. Tracht regelmatig je spaarreserve verder aan te dikken, zodat je onverwachte kosten of een tijdelijke daling van inkomsten kunt opvangen. Algemeen wordt een spaarreserve die overeenkomst met minstens zes maanden nettoloon als leidraad genomen.
Heb je een beduidend hogere som op je spaarrekening staan? Dan is het aangewezen om na te denken over een belegging in tak 23. Je hebt dan mogelijk uitzicht op een hoger rendement, al heb je daarover geen 100% zekerheid.
Ontdek hier de verzekering Gewaarborgd inkomen en de Keymanverzekering van NN.
Bekijk hier de tak-23-beleggingsverzekeringen van NN.