Have you ever spoken with your family about what will happen when you are no longer around? 

It is essential. Your death will have a significant impact on your family. Speak about it together. Watch the video (in French) and then read our 6 tips below to get you started.

We prefer not to talk about when we will no longer be around.

20% of Belgians have never thought about what would happen to their families if they were to die. 31% have thought about it – women more than men – but not more. 29% of Belgians who have thought about it have not yet discussed it with their spouse, children or a friend. Talking about death is almost as taboo as talking about sex or mental illness.

How will your family pay the bills when you are no longer around?

Even if we prefer not to talk about death, 54% of Belgians are aware that their family may face certain financial difficulties in the event of unexpected death. The death of a breadwinner could therefore represent a real financial catastrophe for Belgians aged 35 to 49. 65% of this group expect to encounter problems. This percentage is even as high as 79% in the growing group of single-parent families, as the water, gas and electricity bills will still have to be paid, the car loan will still have to be reimbursed and children's education costs a lot of money.

Is your car better insured than your family?

The death of a breadwinner can put relatives in serious financial difficulty. However, 91% of Belgians do not have insurance to protect their family's standard of living, yet their cars, homes and trips are well insured. It is hard to believe, but it is true.

Talk about it before it is too late.

We wish you a long life, of course, but unfortunately no one can be sure about this. Everything could end suddenly. So do not wait until it is too late to talk about the future. Here are some helpful tips: 

1. Ask yourself what you would like your family's future to be like when you are no longer around.

Start by asking yourself what your family's situation would be like after your death. Would they be able to keep the house? Would your partner be able to continue working, and what about childcare or education? Gather concrete figures on your financial situation today and the day you are no longer around. For example, it may be useful to do this and speak about it at a time when you need to make an important decision in your life, such as buying a house, changing jobs, etc.

2. Speak, but also listen.

You have thought about what you want when you will no longer be around, but the person you speak with may not have thought about it yet. So do not just talk about your point of view, but also give him or her the opportunity to express his or her ideas and feelings. A calm discussion will help you to determine together what you think is important if one of you dies.

Watch this short film (in French) to hear how Cindy and her grandmother talk about their main fears regarding the future. More tips under the short film.

3. Choose a comfortable place to talk.

Talking about death at home while cooking or with children running around would not be ideal. These things are often much easier in a neutral setting, during a walk, for example, or over a drink.

4. Let your emotions speak for themselves, but avoid arguments.

Emotions can be high when it comes to talking about life after death and this could trigger an argument, but try to avoid it as much as possible. Listen calmly to each other's feelings and ask about the reasons for certain feelings. You will thus be able to take these feelings into account and think about a plan for the future together.

5. Remember that talking about a subject as sensitive as death can strengthen your bonds.

Speaking openly about what will happen if one of you dies will strengthen your shared sense of responsibility. This will be a positive experience for both of you.

Discover in this short film (in French) how Bart and Philippe came to the conclusion that they wanted to continue to take care of each other, even after death.

And read under the film how you can do it too.

6. Make a plan for the future together.

A good discussion about death would be very useful, but not enough. Do not forget to speak about things which would need to be settled for later. Speaking with your insurance broker about life insurance, for example, would be a good idea. 

No one likes to talk about death, because it is painful to think about it and it can trigger overwhelming emotions. Speaking with your family about what will happen when you are no longer around and preparing a plan for the future together can be extremely reassuring. 

The people in this short film (in French) talked about death with their loved ones. 

We wish you the strength to talk about it as well. Good luck!


Death insurance will help you to protect your family's financial future. Would you like to know more about it? Ask your insurance broker for advice.

In this article

    Vandaag hebben de (onderwijs)bonden het werk neergelegd om pensioenmaatregelen, zoals voorgesteld in de supernota van De Wever, te blokkeren. Hoewel overgangsmaatregelen natuurlijk altijd noodzakelijk zijn voor leerkrachten op een boogscheut van hun pensioen, is een volledige afwijzing van de hervormingen niet de oplossing. Het is niet meer van willen, de volgende regering moét de Belgische pensioenen onder handen nemen. In zijn meest recente cijfers voorspelt de Studiecommissie voor de Vergrijzing dat de pensioenuitgaven bij ongewijzigd beleid zullen stijgen van 11.2% van het bbp in 2023 tot 12.3% in 2029 en 13,7% in 2070 (SCvV, 2024). De extra kosten bedragen ruim 14 miljard euro, waarvan ruim 6 miljard nog voor 2030 komen. Dit maakt duidelijk dat snel ingrijpen noodzakelijk is. Stilstand leidt alleen maar tot een nog groter probleem, dat later met nog zwaardere maatregelen zal moeten worden aangepakt. 


    De huidige pensioenregeling legt een steeds zwaardere druk op de samenleving. We werken te kort om daarna te lang van een pensioen te genieten: gemiddeld 34,5 jaar werken om daarna 24 jaar van ons pensioen te genieten (Eurostat 2022). Ter vergelijking: Nederland registreert een gemiddelde loopbaanduur van 43,2 jaar, Duitsland van 39,3 jaar, en Frankrijk van 36,6 jaar. 

    De supernota biedt drie sleutels om dit aan te pakken: 

    1. Gelijke behandeling, ongeacht het statuut, is een must: om de kosten te drukken, moeten we pensioenrechten sterker koppelen aan het aantal gewerkte jaren via een bonusmalus-systeem. Zo kunnen we langere loopbanen stimuleren zonder een harde verplichting op te leggen. Het is hierbij noodzakelijk om pensioenstelsels voor werknemers, ambtenaren en zelfstandigen gelijk te trekken. Op dit moment krijgen leerkrachten gunstigere voorwaarden (tantièmes) waardoor ze 41-42 jaar moeten werken voor een volledige loopbaan, terwijl werknemers in de privé 45 jaar moeten werken voor lagere pensioenen. Gelijke behandeling, ongeacht het statuut, is een must. Het doel zou moeten zijn dat iedereen 45 jaar werkt. De voorgestelde harmonisering tussen de pensioenstelsels voor werknemers, ambtenaren en zelfstandigen past hierin. Dit is al lang een punt van discussie. Te lang. 

    2. Duidelijker verband tussen arbeid en pensioenopbouw: de afbouw van gelijkgestelde periodes voor brugpensioen, landingsbanen en langdurige werkloosheid is een noodzakelijke maatregel. Mensen moeten gestimuleerd worden om actief te blijven, en deze inactiviteit mag niet langer gelijkstaan aan werk. Dit is uiteraard een moeilijke keuze, maar wel de juiste. 

    3. Hervorm de berekening van de huidige pensioenen: met enkel meer en langer werken, redden we het niet. De regeringsonderhandelaars kijken terecht naar de huidige pensioenen. Hoewel er hier belangrijke stappen worden gezet, zoals bijvoorbeeld het afschaffen van de perequatie, kan de reële groei van de hoogste pensioenen nog verder worden getemperd. Dit zou zorgen voor een eerlijkere verdeling van de lasten tussen jongere en oudere generaties, zonder dat de nominale pensioenen dalen.

    Een oproep tot redelijkheid

    De zorgen van de onderwijsbonden zijn begrijpelijk: niemand wil een hervorming die hun pensioenrechten plots en zonder nuance aantast. Maar hervormingen hoeven niet oneerlijk te zijn. Overgangsmaatregelen kunnen en moeten ervoor zorgen dat mensen de tijd krijgen om zich  aan te passen en aanvullende pensioenpijlers op te bouwen. Wat echter niet kan, is een complete afwijzing van elke hervorming. Zo maken we alleen maar een onmogelijk hoge rekening voor onze jongere generaties die ze op termijn niet meer gaan kunnen betalen. Politieke moed zal nodig zijn om het pensioenstelsel toekomstbestendig te maken. Maar pensioenhervorming mag geen taboe zijn. Het is een kans om een eerlijker, duurzamer en realistisch systeem te creëren dat werkt voor iedereen. Laten we die kans grijpen! 


    Martijn Hoogeweegen, CEO van levensverzekeraar NN
    Colin Sanders, wetenschappelijk medewerker, UHasselt en longevity specialist voor NN 
    Bart Chiau, professor faculteit Economie, UGent en verzekeringsexpert van NN

    Share this article