Of je nu je eerste job te pakken hebt, of je gaat bijna met pensioen: iedereen is het erover eens dat pensioensparen een must is voor je comfortabele oude dag. De vergrijzing van de bevolking zorgt namelijk voor extra druk op het pensioenstelsel, waardoor je wettelijk pensioen jammer genoeg niet (meer) zal volstaan om je levensstandaard te behouden.
Daarom zorgen we best zélf voor die financiële ademruimte! Om sparen voor later aantrekkelijk te maken, zorgt de Belgische overheid voor een bijkomend fiscaal voordeel. Zo sla je twee vliegen in één klap!
Pensioensparen lijkt een complexe materie, maar dat is het eigenlijk niet. Laat ons je stap voor stap begeleiden in pensioensparen.
Pensioensparen is een vorm van langetermijnsparen die je toelaat om bovenop je wettelijk pensioen een aanvullend pensioen op te bouwen en, onder bepaalde voorwaarden, een belastingvoordeel te krijgen.
Zo staat het omschreven op de website van de Federale Overheidsdienst Financiën - klaar en duidelijk! Pensioensparen wordt ook wel de derde pensioenpijler genoemd. Je pensioen kan je namelijk opbouwen aan de hand van de vier pensioenpijlers: het wettelijk pensioen (eerste pensioenpijler), het pensioen via je werkgever of via je beroepsactiviteit (tweede pensioenpijler), fiscaal pensioensparen (derde pensioenpijler) en niet-fiscaal pensioensparen (vierde pensioenpijler).
De extra pensioenpijlers werden in het leven geroepen om je huidige levensstandaard ook na het pensioen te kunnen behouden. De eerste pensioenpijler komt namelijk in het gedrang door de vergrijzing van de bevolking.
Benieuwd hoeveel jij nodig zou hebben bovenop je wettelijk pensioen? Bereken hier je pensioen aan de hand van onze simulator.
Je kan starten met pensioensparen tussen 18 en 65 jaar. Het spreekt voor zich dat je best zo vroeg mogelijk met pensioensparen begint. Je zet er niet alleen heel wat geld mee aan de kant tegen een deftig rendement, maar betaalt ook minder belastingen.
Op je 65ste wordt doorgaans het bijeengespaarde kapitaal uitbetaald. Op je 60ste betaal je een voorheffing van 8% op het bedrag van de theoretische afkoopwaarde vastgesteld op de dag waarop je de leeftijd van 60 jaar bereikt heeft, waardoor je nog kan genieten van een belastingvoordeel op verdere premies én niet meer belast wordt op het kapitaal dat je nog verder zou opbouwen. Sloot je je pensioensparen af vóór 1 januari 2015? Dan geldt een andere regeling.
Als je pas na je 55ste met pensioensparen begint, dan wordt het bijeengespaarde kapitaal standaard pas ten vroegste na tien jaar uitbetaald, mits aftrek van de belasting van 8% op de tiende verjaardag van het contract. Dat komt omdat een pensioenspaarcontract minstens tien jaar moet lopen. Als je dus op je 58ste start met pensioensparen, dan loopt het contract sowieso tot je 68ste. Helaas kan je dan wel maar van fiscaal voordeel genieten tot en met je 64ste! Vraag je het kapitaal toch vóór de tiende verjaardag van het contract op, dan wordt dat fiscaal afgestraft.
Er zijn twee manieren om aan pensioensparen te doen:
We raden je aan om te opteren voor een flexibele pensioenspaarverzekering, zodat je elk jaar de vrijheid hebt om je premie te bepalen.
De juiste keuze hangt af van verschillende factoren, zoals je leeftijd en je risicoprofiel. Wie bijvoorbeeld op latere leeftijd met pensioensparen begint, kiest beter voor een pensioenspaarverzekering in tak 21. In elk geval zijn beide opties fiscaal interessant!
Afhankelijk van het soort pensioensparen is het interessanter om ofwel maandelijks een vast bedrag te storten, ofwel jaarlijks het volledige bedrag in één keer te storten. Wanneer je bijvoorbeeld kiest voor een pensioenspaarfonds of een pensioenspaarverzekering in tak 23, dan raden we je aan om maandelijks te storten. Op die manier spreid je je premies over de verschillende koersen die het fonds tijdens het jaar heeft. Je koopt dan zowel op goedkope als dure momenten!
Zowel op een pensioenspaarrekening als op een pensioenspaarverzekering worden er instapkosten toegepast. Een premietaks is niet verschuldigd bij een pensioenspaarverzekering, terwijl dat op heel wat andere levensverzekeringen wel het geval is.
Belastingen tot 33% (plus eventueel gemeentebelastingen) worden aangerekend wanneer je je pensioensparen vervroegd opneemt. Ook kan je een eventuele uitstapvergoeding verschuldigd zijn. Hoeveel die exact bedraagt, hangt af van verzekeraar tot verzekeraar. Die daalt vanaf je 60ste en naarmate je dichter bij de kaap van 65 komt.
Wil je je pensioensparen overzetten van verzekeraar naar verzekeraar, van bank naar bank, van verzekeraar naar bank of omgekeerd? Dan zijn er ook kosten aan verbonden. Een overzicht:
1. Wil je je pensioenspaarrekening overzetten naar een andere bank?
Dan kunnen er zowel transferkosten als instapkosten aangerekend worden bij je nieuwe bank. Bij sommige banken gebeurt de overdracht volledig kosteloos. Goed informeren is dus de boodschap!
2. Wil je je pensioenspaarverzekering overzetten naar een andere verzekeringsmaatschappij?
Dan kunnen er uitstapkosten aangerekend bij je oude verzekeraar. Je nieuwe verzekeraar kan ook instapkosten aanrekenen. Maar er wordt geen premietaks aangerekend.
3. Wil je je pensioenspaarrekening omzetten naar een pensioenspaarverzekering, of omgekeerd?
Dan spreekt men eigenlijk over vervroegd opnemen, en kan je dus een belastingen tot 33% (plus eventuele gemeentebelastingen) betalen. Het is dus interessanter om het reeds bijeengespaarde kapitaal daar te laten staan en gewoon niet meer verder te storten.
Iedereen tussen 18 en 65 jaar kan pensioensparen. We lichten elke situatie even toe.
Elke loontrekkende heeft recht op zijn wettelijk pensioen, maar dat is niet altijd om over naar huis te schrijven … Vandaar dat het interessant is om op eigen initiatief te starten met pensioensparen via een bank of verzekeringsmaatschappij.
Als je geluk hebt, dan kan je ook pensioensparen via je werkgever aan de hand van een groepsverzekering (tweede pensioenpijler). In dat geval legt de werkgever elke maand een kleine som opzij die op lange termijn een heel interessant bedrag kan vormen. Informeer je zeker ook voldoende over de verschillende mogelijkheden als je van werkgever verandert!
Ben je zelfstandig? Dan weet je wellicht dat je wettelijk pensioen bijzonder laag ligt. Daarom heb je er alle belang bij om het heft in eigen handen te nemen en op eigen initiatief je pensioen op te bouwen via een pensioenspaarverzekering of levensverzekering.
Net zoals een loontrekkende kan je je pensioen ook verder opbouwen via je beroepsactiviteit (tweede pensioenpijler). Afhankelijk van je statuut kan het interessant zijn om te kiezen voor één van de volgende opties:
Je kan nog beginnen pensioensparen tussen je 60ste en 65ste levensjaar, maar er zitten wel enkele addertjes onder het gras ... Zoals we al aankaartten, moet een pensioenspaarcontract minstens tien jaar lopen. Als je pas intekent op je 61ste, dan loopt het contract (en de eindbelasting) dus tot je 71ste. Verder is het ook minder fiscaal voordelig, want je kan maar tot en met je 64ste fiscaal voordelige premies storten.
Wat met pensioensparen bij vervroegd pensioen? Je kan met pensioen gaan vóór de wettelijke pensioenleeftijd als je voldoet aan de vereiste leeftijd en loopbaanduur:
Op de website van Federale Pensioendienst vind je een compleet overzicht van welke periodes meetellen voor de loopbaanduur!
Als je de kaap van 60 jaar hebt bereikt, kan je dus met vervroegd pensioen gaan. Dat wil zeggen dat je eindbelasting van 8% op dat moment wordt afgetrokken (als je reeds aan pensioensparen deed). Bij alle premies na de heffing van die belasting boek je dus nog steeds fiscaal voordeel (tot je 65ste), terwijl het nieuw bijeengespaarde kapitaal niet meer belastbaar zal zijn. Een win-winsituatie dus!
Het artikel ‘Is pensioensparen nog interessant als je met vervroegd pensioen bent?’ uit De Tijd nuanceert dit wel: “Het fiscaal voordeel is dus zeker een reden om te blijven storten na je vervroegd pensioen, maar er zit wel een addertje onder het gras. Om een belastingvermindering te genieten, moet je belastingen betalen. Als je geen of weinig inkomsten hebt, en dus geen belastingen betaalt, dan heb je geen recht op een belastingvermindering voor pensioensparen.”
Als je aan pensioensparen doet, dan krijg je ook een fiscaal voordeel in de vorm van een belastingvermindering. Wat houdt dat fiscaal voordeel precies in?
We willen er wel bij vermelden dat je niet verplicht bent om het maximale bedrag te storten. Als je wilt, mag je ook minder storten. Uiteraard daalt je fiscaal voordeel dan wel.
Om recht te hebben op het fiscale voordeel moet je wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Nadien moet je enkel nog de premies opnemen in je belastingaangifte. Voor de rest moet je ervoor zorgen dat je het attest van je bank of verzekeraar (nummer 281.60) goed bewaart om eventueel voor te leggen aan de belastingadministratie.
Geen enkele financiële activiteit is totaal risicoloos, maar we kunnen toch met een gerust gemoed zeggen dat pensioensparen één van de minst gewaagde beleggingen is. Het gaat hier niet om het beleggen van ‘overtollig’ geld waaruit men veel rendement wenst te halen, maar wel om geld waarmee men op latere leeftijd zal moeten leven!
Toch zijn aan bepaalde vormen van pensioensparen meer risico's verbonden dan aan andere.
Ja, het is mogelijk om je pensioensparen eerder op te nemen, maar dat wordt fiscaal zwaar afgestraft. In dat geval geldt er een belasting tot 33% (plus eventueel gemeentebelastingen). Het is namelijk de bedoeling dat je het bijeengespaarde kapitaal pas opneemt wanneer je effectief met pensioen gaat.
Ook kan je een eventuele uitstapvergoeding verschuldigd zijn. Hoeveel die exact bedraagt, hangt af van verzekeraar tot verzekeraar. Die daalt vanaf je 60ste en naarmate je dichter bij de kaap van 65 komt. Maar hoe je het ook draait of keert: het is nadelig om je bijeengespaarde kapitaal op te nemen vóór je met pensioen gaat.
Dat is de hamvraag! Het uitgekeerde kapitaal wordt bepaald volgens het soort pensioensparen:
Er zit wel een addertje onder het gras! Omdat pensioensparen je recht geeft op een fiscaal voordeel, heft de fiscus op je 60ste verjaardag een belasting van 8% op het bijeengespaarde kapitaal. De leeftijd waarop de spaarder overlijdt, bepaalt dus of de fiscus nog langskomt.
Bij wie het uitgekeerde kapitaal terechtkomt, hangt ook af van het soort pensioensparen:
In beide gevallen moeten er successierechten/erfbelasting betaald worden!
Elk sprookje eindigt met ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’, maar wordt jouw pensioen wel een sprookje? Onze levensverwachting stijgt, dus dat is alvast goed nieuws! Tenminste, als je ook gelukkig kan zijn natuurlijk …
Bekijk jij je pensioen door een roze bril of lig je net wakker van je latere financiële situatie? Ontdek in onze test welk pensioentype jij bent en ontvang een pak financiële tips om je optimaal voor te bereiden op die comfortabele oude dag:
Uitschrijven in één klik.
Door je inschrijving geef je toestemming om deze nieuwsbrief maandelijks te ontvangen. Meer info vind je in onze privacyverklaring.
