Uit onderzoek blijkt dat jongeren bang zijn dat ze later geen wettelijk pensioen meer zullen krijgen. 67 procent van de Belgen jonger dan 50 jaar vreest dat de overheid hun pensioen niet meer kan betalen. 59 procent van de niet-gepensioneerde 50-plussers hecht weinig vertrouwen aan het wettelijke pensioenstelsel.
Een pensioenhervorming is nodig om dat vertrouwen te herstellen. ‘Het risico bestaat dat jonge mensen verhuizen naar landen met betere pensioenvoorzieningen, zoals Nederland. Het gevolg: een verdere vergrijzing van onze bevolking en nog meer pensioenkosten’, waarschuwt Heidi Cortois, Chief Commercial Officer bij NN.
Druppel op hete plaat
Volgens Professor Jean Hindriks, voorzitter van de Economics School of Louvain (UCL), volstaan die voorstellen niet om het vertrouwen in het pensioenstelsel op te krikken. ‘Dit is helemaal geen hervorming. Tien jaar geleden was men al van plan om de loopbaanduur als hoofdcriterium te gebruiken voor het recht op pensioen, in plaats van leeftijd. Maar de regering-Michel trok de pensioenleeftijd geleidelijk op tot 67 jaar.’
De pensioenhervormingen die goedgekeurd zijn, dat zijn de volgende: de vereiste om twintig jaar te werken voor het recht op een minimumpensioen, een aanpassing van de perequatie van de ambtenarenpensioenen (het mechanisme waarbij de ambtenarenpensioenen, bovenop de index, mee stijgen met de weddes van de ambtenaren), een verdubbeling van de Wijninckx-bijdrage (een extra belasting op premies voor aanvullende pensioenen uit de tweede pijler) en een bruto-uitkering van de pensioenbonus in plaats van netto.
Gezien de vertrouwenscrisis in ons pensioensysteem lijkt deze hervorming een druppel op een hete plaat. ‘In het regeerakkoord was ook helemaal geen sprake van structurele veranderingen. Met de verkiezingen in aantocht zitten die er sowieso niet in’, nuanceert Yves Stevens, professor sociaal recht aan de KU Leuven.
Tijd voor actie
Cortois gaat niet akkoord. ‘Kortetermijningrepen, zoals de nieuwe berekeningswijze van de 80 procent-regel (voor bedrijfsleiders mogen het wettelijk en aanvullend pensioen samen niet hoger liggen dan 80 procent van hun laatste ‘normale’ inkomen), zullen het vertrouwen niet herstellen. Mensen willen perspectief. We moeten maken dat ze van hun pensioen kunnen genieten zonder financiële zorgen. Naast een wettelijk pensioen hebben we een sterke tweede en derde pijler nodig.’
Ook Hindriks pleit voor ingrijpende pensioenhervormingen. ‘De afgelopen vijftien jaar zijn de kosten voor de eerste pijler opgelopen tot 60 miljard euro. Elk jaar komt er twee miljard bij door het stijgend aantal gepensioneerden en de herwaardering van de pensioenen. De actieve beroepsbevolking daalt sinds dit jaar: het is nú tijd voor actie.’